Çelik Yangın Merdivenleri

Yangın merdivenleri yapı kitlesi içerisinde ısıya ve dumana karşı yalıtılmış kapalı bir hacimde veya bina cephesinde dışa açık olarak (herkattaki ortak alanları sokağa bağlayacak şekilde) ateşe dayanıklı bir malzemeden yapılır.

Kaçış koridorları ve yangın merdivenlerinin genişliği 8 kata kadar enaz l.l0m. dir. Genişlik 8 kattan sonra her kat için 0.05m. artırılır. 16’dan fazla katlı binalarda ise l.5m.’den az olamaz. Hastane, eğitim kurumları, kültür tesisleri, kışlalar, oteller, lokantalar, düğün salonları gibi umumi yapılarda yangın merdivenlerinin genişliği iskan edilebilir, bodrum katlar dahil 8 kata kadar l.3m.’dir. l2’den fazla katlı umumi binalarda ise l.5m.’den az olamaz.

Yangın merdivenlerinin betonarme veya yangına dayanıklı bir malzeme ile yapılması zorunludur. Yangın merdiveninin statik hesabı projelerde aranır. Bir yapıda birden fazla merdiven olması halinde yangın yönetmeliği şartlarını sağlamak kaydıyla bu merdivenlerin bir tanesiyangın merdiveni olarak kabul edilebilir.

-5 kat ve 15 daireden fazla olmayan Ticaret+Konut ve konut binalarının merdiven kovasının tabii ve Cebri havalandırması sağlandığı takdirde; her katta, kattaki sahanlığıda içeren merdiven kovasının diğer bölümleri ile irtibatını kesecek ısıya dayanıklı ve duman sızdırmaz kapı sistemi yapılması (kaçış yönü merdivene doğru) şartı ile binaya ait merdiven yangın merdiveni olarak kabul edilir. Ayrıca yangın merdiveni yapılması şartı aranmaz.(İnşa malzemesi ile ilgili B.Ş.B.si yangın yönetmeliği hükümleri saklıdır.)

-5 kat ve 15 daireden fazla olmayan Ticaret+Konut ve konut binalarında yangın merdiveni proje tasdik ve iskan işlemi, İ.B.B. si yangından korunma yönetmeliği çerçevesinde İlçe belediyesi tarafından yürütülür.

Yangın merdivenlerinin ortak alanlara bağlantılı olarak planlanması esastır. Yangın merdivenleri çatı üzerine kadar ulaşacak ve yangın merdivenlerine açılan kapılar ısıya dayanıklı ve yalıtımlı olarak yapılacaktır. Binalarda ± 0.00 kotunun altına çok sayıda bodrum kat yapıldığı takdirde duman sızdırmaz ve ısı geçirmez bir tüp şeklinde zemin katla irtibatlı yangın merdiveni yapılacaktır. İrtifak hakkı tesisi suretiyle komşu parsellerde ortak yangın merdiveni düzenlenir.

Mevcut binalarda yukarıda kullanılan, nitelik ve özellikleri belirtilenlerde de belediyeler bu yönetmeliğe göre yangın merdiveni yaptırmaya yetkilidirler.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yangından Korunma Yönetmeliğine uyulması zorunlu olup; tereddüt edilen konularda Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı’nın görüşü alınır ve bu görüşe uyulur.

(1) Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkış tesis edilmesi ve çıkışların korunmuş olması gerekir.

(2) Çıkış sayısı, 33 üncü madde esas alınarak belirlenecek sayıdan az olamaz. Aksi belirtilmedikçe, 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli yerler ile 50 kişinin aşıldığı her mekânda en az 2 çıkış bulunması şarttır. Kişi sayısı 500 kişiyi geçer ise, en az 3 çıkış ve 1000 kişiyi geçer ise, en az 4 çıkış bulunmak zorundadır.

(3) Kapıların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir. Bölünmemiş tek mekânlarda iki kapı gerekiyor ise, kapılar arasındaki mesafe yağmurlama sistemi bulunmadığı takdirde diyagonal mesafenin 1/2’sinden ve yağmurlama sistemi mevcut ise, diyagonal mesafenin 1/3’ünden az olamaz.

(4) Bir koridor içindeki iki kaçış merdiveni arasındaki mesafe, yağmurlama sistemi olmayan yapılarda koridor uzunluğunun yarısından ve yağmurlama sistemi olan yapılarda ise, koridor uzunluğunun 1/3’ünden az olamaz.

(1) Dışarıda yapılan açık kaçış merdiveni, ilgili gereklere uyulması şartıyla iç kaçış merdivenleri yerine kullanılabilir. Dış kaçış merdiveninin korunumlu yuva içinde bulunması şart değildir.

(2) Açık dış kaçış merdiveninin herhangi bir bölümüne, yanlardan yatay ve alttan düşey uzaklık olarak 3 m içerisinde merdivenin özelliklerinden daha az korunumlu kapı ve pencere gibi duvar boşluğu bulunamaz.

(3) Bina yüksekliği 21.50 m’den fazla olan binalarda, bina dışında açık merdivenlere izin verilmez.

(1) Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yapılmaları ve en az 100 cm genişlikte olmaları hâlinde, kullanıcı yükü 25 kişiyi aşmayan herhangi bir kattan, ara kattan, veya balkonlardan zorunlu çıkış olarak hizmet verebilir. Belirtilen şartları sağlamayan dairesel merdivenler, zorunlu çıkış olarak kullanılamaz.

(2) Dairesel merdivenler 9.50 m’den daha yüksek olamaz.

(3) Basamağın kova merkezinden en fazla 50 cm uzaklıktaki basış genişliği 250 mm’den az olamaz.

(4) Basamak yüksekliği 175 mm’den çok olamaz.

(5) Baş kurtarma yüksekliği 2.50 m’den az olamaz.

Yangın Merdivenleri “Z Tipi (Çift kollu) ve “dairesel” merdiven olarak 2 gruba ayrılır. Yangın vd. doğal afetler dışında terör saldırısı gibi binaların hızla boşaltılması gerekilen durumlarda da kullanılan yangın merdiveni  insan hayatıiçin büyük önem arzetmektedir. Temmuz 2002 tarihli “Binaların Yangından korunması Hakkında Yönetmelik” ile binalarda bulunması gereken yangın merdiveni tipleri ve bunlara ilişkin ölçüler düzenlenmiştir.

Toplanma amaçlı binalar; tören, ibadet, eğlence, yeme, içme, ulaşım, araç bekleme gibi nedenlerle 50 veya daha fazla kişinin bir araya gelebildiği tüm binalar veya bunların bu amaçlarla kullanıldığı bölümlerini kapsar.(düğün salonu, ibadet yerleri, Restoranlar, spor salonları, sinema, tiyatro salonları )

Eğitim amaçlı binalar; ortaöğretim son sınıf dâhil olmak üzere 6 veya daha fazla kişi tarafından günde 4 saat veya daha fazla bir süre, ya da haftada 12 saatten fazla bir süre ile eğitim amacıyla kullanılan binalar veya bunların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar.   ( anaokulları, ilköğretim okulları, özel dershaneler)

Sağlık hizmeti amaçlı binalar; fiziksel veya zihinsel bir hastalık veya yetersizlikten tedavisi veya bakımı veya küçük çocuklar, bakıma muhtaç yaşlıların bakımları için kullanılan 4 veya daha fazla kişinin yatırıldığı binaları veya bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar. ( bakımevleri, doğumevleri, hastaneler, huzurevleri, kreş-yuva )

Çeşitli düzeylerde özgürlükleri kısıtlanmış ve güvenlik nedeniyle kendi kontrolleri dışında hareketleri sınırlandırılmış bireylerin barındığı binalardır.(cezaevleri, ıslahevleri )

Normal barınma amacıyla kullanılan, uyum maksatlı bölümleri bulunan binaları kapsar(oteller, moteller, yurtlar, apartman binaları, pansiyonlar )

Ticari malların teşhir ve satışı için kullanılan binaları kapsar.(alışveriş merkezleri, berber ve kuaför salonları, market ve süpermarket)

İş amacıyla her türlü büro hizmetlerinin yürütüldüğü, hesap ve kayıt işlemlerinin ve benzer çalışmaların yapıldığı binalardır.( bankalar, belediye binaları, muayenehaneler, mahkeme binaları, üniversite ve 50 kişinin altındaki dersliklerdir.

Bir kaçış merdivenin indiği nokta ile dış açık alan arasındaki uzaklık, yangın merdiveninin zemin düzeyindeki güvenlikli dolaşım alanına indiği nokta açık-seçik görülebilen ve güvenlikli bir dış açık alana doğrudan erişebilen bir yerde olmalıdır. Kaçış merdivenlerinde her döşeme düzeyinde 17 basamaktan çok olamayan ve 4 basamaktan az olmayan aralıklarla sahanlıklar düzenlenecektir.

Merdivenlerde baş kurtarma yüksekliği basamak üzerinden en az 210 cm olmalıdır. Sahanlıklar arası kot farkı en çok 300 cm olmalıdır. Herhangi bir kaçış merdiveninde basamak yüksekliği 175 mm’den çok, basış genişliği ise 250 mm’den az olmayacaktır. Kaçış için kullanılmasına izin verilen merdivenlerde, basamağın kova altındaki en dar basış genişliği konutlarda 100 mm’den diğer yapılarda 125 mm’den az olmayacaktır. Her kaçış merdiveninin her iki yanında duvar, korkuluk ya da küpeşte bulunacaktır.

Genişliği 80 cm ya da daha az olan merdivenlerin yalnızca bir yanında korkuluk yeterlidir. Yangın merdiveni kovası ve yangın güvenlik holüne elektrik ve mekanik tesisat şaftı kapakları açılamaz. Yangın merdivenlerinin başladıkları kottan çıkış kotuna kadar süreklilik göstermesi esastır. Bodrum katlarda ve yüksek binalarda yangın merdivenlerine bir yangın güvenlik hölünden veya korunumlu bir holden geçilerek girilmesi zorunludur.

Terörist başı’nın yakalanmasından sonra, yurtdışından yönlendirilen sürücü terör eylemlerinde önemli artışlar olduğu ve mahiyet değiştirerek, masum ve savunmasız insanlarımıza veya onlara ait ev, işyeri veya araçlar ile ekonomik ve sosyal amaçlı tesislere Molotoflu, bombalı ve silahlı saldırılar yapıldığı görülmektedir. Vatan ve Millet bütünlüğünü parçalama amacı taşıdığı bilinen bu eylemlere karşı, güvenlik güçlerimiz insan haklarına saygılı hukuk devleti ilkelerine bağlı kalarak, büyük gayret ve fedakarlıklarla vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlamaktadır. Ancak çok geniş bir alanda yer alan, iç göç sebebiyle çarpık yapılaşma ve yerleşmenin sıkıntılarını taşıyan, nüfusu hızla artan İstanbul gibi bir megapolde, güvenlik kuvvetlerinin her noktada her an hazır olmamasının doğurduğu yetersizlik, can ve mal kaybına neden olan terör eylemlerine uygun zemin oluşturmaktadır. Bu nedenlerle; 2495 sayılı yasanın verdiği imkanı kullanamayan kuruluşlar için, bazı ek güvenlik tedbirlerinin alınması ve bu kuruluşların güvenlik kuvvetlerine yardımcı olmak için bazı fedakarlıklar yapmaları talimatının verilmesi zarureti doğmuştur. Bu şekilde terör elemlerine hedef olabilecek yerlerin güvenliklerinin, halkımızın da katkılarıyla arttırılması hedflenmektedir. Yukarıda belirtilen nedenlerle: 5442 sayılı il idaresi kanunun 11/c maddesi uyarınca, İstanbul il sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, kamu esenliğinin sağlanması ve sç işlenmesinin önlenmesi amacı ile aşağıdaki tedbirler alınmıştır.

Madde 1- halkla sosyal, ekonomik, sportif ve benzeri nedenlerle ilişki içinde olan; Alış-veriş merkezleri, Büyük mağazalar, Otel, motel gibi konaklama tesisleri, Fabrikalar ve büyük imalathaneler, Döviz büroları, Açık ve kapalı otoparklar, Oto galerileri ve plazalar, Petrol istasyonları, Tüp gaz depoları ve bayileri, Siema ve tiyatro salonları, Düğün salonları ve benzeri yerler, Kahvehane, bar, cafe, disko, lokanta benzeri umuma açık yeme-içme ve eğlence erleri, İş hanları ve pasajlar, Yer altı ve yerüstü çarşıları, Konut siteleri ve sanayi siteleri, Otobüs terminalleri ve garajlar, Stadyumlar, kapalı spor salonları, yüzme havuzları ve benzeri seyircili müsabaka yapılan yerler, Siyasi parti büro ve lokalleri Sahipleri veya işleticileri veya yöneticileri veya tüzel kişilerde yönetim kurulu başkanları veya o yerdeki en yetkili görevlileri; aşağıdaki hususları sağlamaktan görevli ve sorumlu olacaklardır.

a- Yukarıda belirtilen yerlerde, yangına karşı gerekli önlemleri alacak, katlı binalarda zemin üstü katlara yangın merdiveni yaptıracak, yangın çıkışlarını işaretleyecek, birden fazla çıkış kapısı tesis edecek, yangın söndürme cihazlarını temin ederek çalışır vaziyette bulundurulacaklardır. Bu tedbirler derhal gerçekleştirilecek ve bir ay içinde kalıcı hale getirilecektir. Yapı ruhsatiyesi veya kullanma izni veya faaliyet izni vermeye yetkili makamlar, bu hususları yerine getirmeyenlere gerekli izinleri vermeyeceklerdir.

c- Köprü altındakiler, alt geçitlerdeki gibi örgütlenmemiş iş yerlerinin meydana getirdiği grupların yukarıdaki tedbirlere paralel tedbirleri organize olarak birlikte almaları, İlçe kaymakamlıklarınca sağlanacaktır.

d- Yukarıda belirtilen yerlerde, yangın ve sabotajlara karşı kuruluşun imkanlarını elverdiği şekilde ve amacı karşılayacak ölçüde kapı detektörleri kullanmak, çevreyi ihata duvarları veya dikenli tellerle çevirmek, çevre aydınlatması yapmak, nöbet kulübeleri yaparak nöbetçi görevlendirmek, kameralı kontrolü sağlamak gibi ilave tedbirler alınacaktır. Biletle girilen sinema gibi eğlence yerleri ve stadyum gibi sportif tesislerde 3 ay içinde tüm kapılarına kapı detektörleri konulmak suretiyle giriş güvenliği güçlendirilecektir.

Madde 2- Treni vapur, şehirlerarası otobüs, servis araçları, metro gibi toplu ulaşım açlarında giriş çıkış, yolcu, terminal ve bagaj güvenliğini sağlamak ve bu araçlarda yangın ve sabotaj hallerinde yangın söndürme araç ve gereçlerini bulundurmak ve halkın süratle tahliyesini sağlayacak tedbirleri planlamak, almak ve bunların uygun şekilde halka duyurulmasını temin etmekten, o kuruluşun en üst yöneticisi görevli ve sorumlu olacaktır.

Madde 3- Camilerde, yukarıda belirtilen yangın ve sabotajlara karşı alınan tedbirlere paralel her türlü tedbir planlanacak, uygulanacak  bu amaçla görevlendirmeler yapılacaktır. Bu hususlar, İl Müftülüğünün koordine ve denetiminde cami görevlilerince yerine getirilecektir.

Diğer ibadet mahalleri ile ilgili olarak da Kaymakamlıklarca gerekli önlemlerin aldırılması sağlanacak ve denetlenecektir.

Madde 4- Yukarıda belirtilen hususları İlçe Kaymakamlıklarının görevi ve sorumluluğunda ilgili kuruluş elemanlarından oluşacak heyetler denetleyeceklerdir. Denetleme sırasında eksiklik aksaklıklar tamamlattırılacaklardır.

Madde 5- Yukarıda 4. maddede belirtilen tedbirler hilafına davranan sorumlular hakkında Türk Ceza Kanunun 526. maddesine göre cezai işlem yapılmak üzere C. Başkanlığına tevdii edilecektir.

Madde 6- Bu tebliğ Resmi Gazetede yayınlandığı tarihte yürürlüğe girer, Resmi Gazetedeki yayın tüm ilgillere ve İstanbul İli sınırları içerisindeki tüm kişi ve kuruluşlara tebliğ yerine geçer.

Madde 7- Bu kararı İstanbul Valisi yürütür.

İstanbul Valisi